Both ENDS

Nieuws / 6 november 2023

Reactie op investeringen FMO in Nicaragua

Op 27 oktober bracht RTL Nieuws naar buiten dat de Steungroep Nicaragua de miljoeneninvesteringen die de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO in Nicaragua doet, onverantwoord vindt. FMO stelt desgevraagd 'dat het haar ondernemers ook in moeilijke tijden moet blijven steunen'. Both ENDS ziet dat de keuze om te blijven investeren in Nicaragua wel degelijk risico's met zich meebrengt, en dat deze onvoldoende worden meegewogen in de besluitvorming over financiering. Voorgaande investeringen van FMO waarbij mens en milieu de dupe waren, hebben in enkele gevallen zelfs bijgedragen aan geweld, met als dieptepunt de moord op Berta Cáceres in Honduras in 2016.

Het Nicaraguaanse maatschappelijk middenveld is de laatste jaren systematisch de mond gesnoerd – politieke tegenstanders en mensenrechtenverdedigers, , hebben het land massaal moeten verlaten omwille van hun veiligheid. Anderen zijn vermoord of gevangengezet. De vrije pers - zoals het onderzoeksmedium Confidencial en de nationale krant La Prensa – is volledig opgedoekt en/of verbannen (beide media zetten hun werk voort in ballingschap). In december 2021 verliet Nicaragua het Inter-Amerikaanse Mensenrechtensysteem, waarmee het regime de hoogste mensenrechtenrechtbank van de regio buitenspel zette. In oktober 2022 verbrak Nicaragua de diplomatieke banden met Nederland. De VN spreken van een verslechterende mensenrechtensituatie en van misdaden tegen de menselijkheid en politieke vervolging vanaf 2018, het jaar waarin maatschappelijke protesten tegen het regime met grof geweld werden neergeslagen en de dictatuur zijn huidige vorm aannam. Nicaragua is het land waar volgens de laatste cijfers van Global Witness, per capita, de meeste land- en milieuverdedigers worden vermoord, gelinkt aan economische activiteiten zoals boskap, veeteelt en de uitbreiding van suikerriet- en palmolieplantages.

Mensenrechtenschendingen

In zo'n context is het niet uit te sluiten dat bedrijfsactiviteiten – ook die van de ondernemers die door FMO worden gesteund – mensenrechtenschendingen veroorzaken of daaraan bijdragen. FMO zegt in een reactie op het nieuwsitem van RTL nieuws 'goed toezicht te kunnen houden op wat er met de geldstromen gebeurt'. Both ENDS zet daar grote vraagtekens bij: hoe is betrouwbaar toezicht mogelijk in een land waar de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van organisatie volledig zijn gesmoord door de staat? Waar internationale mensenrechtenexperts van de VN en de Inter-Amerikaanse Mensenrechtencommissie de toegang tot het land al jaren wordt ontzegd? De FMO zal in zo'n land, waar mensen hun land wordt ontnomen en hun leven wordt bedreigd, nooit een tegenstem horen en van 'goed toezicht' is dus geen enkele sprake.

Stoppen met investeren in onvrije landen

Deze zaak maakt opnieuw duidelijk hoe ingewikkeld het is om zaken te doen met bedrijven in landen die bestuurd worden door corrupte en repressieve regimes. Omdat de investering van FMO in Nicaragua geen geïsoleerd voorbeeld is – zo blijft FMO bijvoorbeeld ook nu nog investeren in de onvrije landen Congo en Oeganda - roept Both ENDS daarom FMO op om te stoppen met investeringen in landen waar democratisch toezicht vanuit het maatschappelijk middenveld, een vrije pers en politieke oppositie niet gewaarborgd is.

Lees meer over dit onderwerp